కార్తీక మాసం మహిమ – దీపాల వెలుగులో పుణ్యమాసం ప్రత్యేకతలు
కార్తీక మాసం పర్వదినాల మహిమ
హిందూ సనాతన సంప్రదాయంలో కార్తీక మాసంకి ఉన్న ప్రాధాన్యం అమోఘం. దీపావళి తర్వాత వచ్చే ఈ మాసాన్ని “న కార్తిక సమో మాసః” అని పురాణాలు చెబుతాయి. అంటే, కార్తీకానికి సమానమైన పవిత్ర నెల ఇంకోటి లేదన్న మాట. ఈ నెలలో దీపం వెలిగించడం, ఉపవాసం, శివారాధన, తులసి పూజ – ఇవన్నీ మనసును పవిత్రం చేస్తాయి. ఈ మాసం పౌర్ణమి రోజున కృత్తికా నక్షత్రం ఉంటే, ఆ మాసమే కార్తీకం అవుతుంది.
దీపాల మాసం ఎందుకు అంటారు?
కార్తీకం అంటే వెలుగు, భక్తి, పావిత్ర్యం. ఈ నెలలో ప్రతి సాయంత్రం దీపం వెలిగించడం వల్ల దేహం, మనసు, ఆత్మ శుద్ధి అవుతుందని శాస్త్రాలు చెబుతున్నాయి.
పద్మ పురాణం ప్రకారం, “దీపదానం” చేసినవారికి లక్ష్మీ కటాక్షం కలుగుతుంది. అందుకే చాలా కుటుంబాలు ప్రతిరోజు ఇంట్లో, ఆలయాలలో దీపాలను వెలిగిస్తారు.
ప్రముఖంగా త్రిపుర పౌర్ణమి రోజు దీపోత్సవం ప్రత్యేకం. ఆ రోజున శివుడు త్రిపురాసురులను సంహరించిన రోజుగా పురాణాలు చెబుతాయి. అందుకే ఆ రాత్రి దీపాల వెలుగుతో భూమి అంతా ప్రకాశిస్తుంది.
ఉదయ స్నానం ప్రాముఖ్యత
కార్తీకంలో తెల్లవారగానే స్నానం చేయడం అత్యంత పుణ్యకరంగా పరిగణించబడింది. ఇది కాయక, వాచిక, మానసిక దోషాలను తొలగిస్తుంది. చల్లని నీటితో స్నానం చేయడం వల్ల శరీరం, మనసు తాజా అవుతుంది. అందుకే “కార్తీక స్నానం” ప్రతి భక్తుడికి తప్పనిసరి.
శివ పూజ, నక్త వ్రతం
ఈ నెలలో శివారాధన ఎంతో విశిష్టం. భక్తులు రోజు మొత్తం ఉపవాసం ఉండి, రాత్రి నక్షత్ర దర్శనం చేసిన తర్వాత భోజనం చేస్తారు. దీన్నే నక్త వ్రతం అంటారు. ఇది శరీర నియమం, మనో నియమం కలిపిన ఆచారం. ఈ వ్రతం వల్ల చిత్తశుద్ధి పెరుగుతుంది.
తులసి వివాహం, వైష్ణవ ఆరాధన
కార్తీక శుద్ధ ద్వాదశి రోజున జరిగే తులసి వివాహం కూడా ఎంతో పవిత్రం. అందులో విష్ణువు క్షీరసాగరంనుంచి బయలుదేరి తులసి దేవితో కలుస్తాడు. ఇది వైష్ణవ భక్తులకు ముఖ్యమైన ఉత్సవం. తులసి బృందావనంలో దీపాలు వెలిగించి, పూజలు చేయడం ద్వారా అపారమైన పుణ్యం లభిస్తుంది.
ఉసిరి చెట్టు పూజ, వనభోజనాలు
కార్తీకంలో మరో ప్రత్యేకత — ఉసిరి చెట్టు పూజ. ఆ చెట్టు నీడలో పూజ చేయడం, ప్రదక్షిణలు చేయడం, భోజనం చేయడం మహా పుణ్యమని స్కాంద పురాణం చెబుతుంది. దీని తర్వాత భక్తులు కుటుంబం, స్నేహితులతో కలిసి వనభోజనాలు చేస్తారు. ఇది కార్తీక మాసానికి చెందిన సంతోషకరమైన ఉత్సవం.
జ్వాలాతోరణ ఉత్సవం (Tripura Pournami Special)
కార్తీక పౌర్ణమి రోజు జ్వాలాతోరణం వేడుక శివాలయాలలో జరుగుతుంది. పురాణాల ప్రకారం, సముద్రమథనం సమయంలో పుట్టిన హాలాహలాన్ని శివుడు తాగిన సందర్భం గుర్తుగా ఈ ఉత్సవం జరుపుకుంటారు. ఆ రోజు శివపార్వతులను పల్లకిలో ఉంచి మండుతున్న తోరణం కింద మూడు సార్లు తిప్పుతారు. ఇది లోకహితార్థం చేసే అద్భుత పూజ.
యమ దీప దానం ప్రాముఖ్యత
కార్తీక బహుళ త్రయోదశి రోజున యమ దీప దానం చేయాలని స్మృతి కౌస్తుభం గ్రంథం చెబుతుంది. ఇది పితృదేవతల స్మరణార్థం చేసే దానం. దీన్ని చేయడం వలన మరణ భయం తగ్గి, ఆయురారోగ్యం పెరుగుతుందని నమ్మకం ఉంది.
కార్తీక సోమవారం ప్రత్యేకత
ఈ నెలలో వచ్చే సోమవారాలు శివారాధనకు అతి శ్రేష్ఠమైనవి. శివాలయాలకు వెళ్లి, “ఓం నమః శివాయ” మంత్రాన్ని జపించడం ద్వారా భక్తులు ఆశీర్వాదం పొందుతారు. చాలామంది ఈ రోజుల్లో ఉపవాసం ఉండి, శివపూజను ప్రత్యేకంగా నిర్వహిస్తారు.
సారాంశం – పుణ్యమాసం అందించే ఆనందం
కార్తీక మాసం అంటే కేవలం పూజల కాలం కాదు — అది మన ఆత్మను శాంతింపజేసే సమయం.
దీపాల వెలుగు మనలో ఉన్న చీకట్లను తొలగిస్తుంది. ఈ మాసంలో చేసే ప్రతి చిన్న ఆచారం — ఉపవాసం, స్నానం, దీపదానం, వనభోజనం — అంతా మన జీవితాన్ని సద్గతికి నడిపిస్తాయి.
🌐 Reference Links:
